Βίντεο-εγκατάσταση Athens Sanctuary στην έκθεση Modern Sanctuaries

Στο πλαίσιο της ομαδικής εικαστικής έκθεσης Modern Sanctuaries, η οποία εξερευνά πώς οι πτυχές της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς συνδέονται με τα σύγχρονα υπαρξιακά ζητήματα, παρουσιάζεται το Athens Sanctuary (Ιερό των Αθηνών) από το Λόφο Art Project. Η εγκατάσταση αυτή, σε μορφή τετράπτυχου βίντεο, είναι δημιούργημα του Αμερικανού σκηνοθέτη ελληνικής καταγωγής Richard C. Ledes και περιλαμβάνει μια συνεργασία με τη διεπιστημονική καλλιτέχνιδα Alisha Trimble (γνωστή και ως Αλίκη Παυλή), η οποία έχει αναλάβει τη σύλληψη της χορογραφίας, το σχεδιασμό κοστουμιών και την εκτέλεση της χορογραφίας μαζί με έξι ακόμη χορευτές. Η μουσική συνοδεία είναι του Anthony P (Αντώνης Παλάσκας), ο οποίος δημιουργεί techno ήχους που πλαισιώνουν την χορευτική παράσταση.

Το έργο Athens Sanctuary αντλεί έμπνευση από τις αρχαίες τραγωδίες «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή και «Ευμενίδες» του Αισχύλου. Ο Ledes έχει αναπτύξει μια αναστοχαστική προσέγγιση, βασισμένη στις εμπειρίες του κατά τη διάρκεια γυρισμάτων στη Λέσβο, όπου ήρθε σε επαφή με πρόσφυγες και τους υποστηρικτές τους. Οι δύο αυτές κλασσικές τραγωδίες περιστρέφονται γύρω από τον Ξένο, τον μη πολίτη που αναζητά καταφύγιο και δικαιοσύνη στην πόλη των Αθηνών.

Στην Ευμενίδες, ο Ορέστης φτάνει στην Αθήνα καταδιωκόμενος από τις Ερινύες, οι οποίες απαιτούν εκδίκηση για τη μητρική του πράξη. Στην Οιδίποδα επί Κολωνώ, ο τυφλός Οιδίποδας, συνοδευόμενος από την κόρη του Αντιγόνη, επιστρέφει στην Αθήνα μετά από χρόνια εξορίας, αναζητώντας καταφύγιο και διαφυγή από τον προσωπικό του θρίαμβο και την πολιτική του τύχη. Αυτή η σύμπτυξη των δυο τραγωδιών αναδεικνύει την ανάγκη για αναγνώριση της ετερότητας ως αναφαίρετου κομματιού της ταυτότητάς μας.

Η επικαιρότητα του Athens Sanctuary είναι προφανής, καθώς η σύγχρονη κοινωνία βιώνει πόλεμο και γενοκτονία, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζουν βαρβαρότητα και αποκλεισμό στα σύνορα των σύγχρονων κρατών. Η παράσταση, σε σκηνοθεσία του Richard C. Ledes, κινηματογραφήθηκε με τη βοήθεια ενός συνεργείου, υπό την διεύθυνση φωτογραφίας του Αλέξανδρου Κακούρη, σε ένα λατομείο μαρμάρου στις πλαγιές του Πεντελικού όρους, το ίδιο βουνό όπου εξορύχθηκε το μάρμαρο για την Ακρόπολη τον 5ο αιώνα π.Χ. Ο ντοκιμαντερίστας Γιώργος Βδοκάκης κατέγραψε τη διαδικασία γυρισμάτων, ενώ την επεξεργασία του υλικού ανέλαβαν ο μοντέρ Αλέξανδρος Καντώρος και ο Ledes, δημιουργώντας τέσσερις κάθετα τοποθετημένες οθόνες που αναδεικνύουν τη ροή και την κίνηση των χορευτών.

Η Διαχρονικότητα της Εικαστικής Έκθεσης

Η προβολή του Athens Sanctuary εντάσσεται στην έκθεση Modern Sanctuaries, η οποία συγκεντρώνει έργα τέχνης που δεν χρησιμοποιούν την αρχαιότητα για να ενισχύσουν μια ιδεολογία ανωτερότητας, αλλά υπογραμμίζουν την οικουμενικότητά της σε έναν πρωτοποριακό μοντερνισμό. Η έκθεση περιλαμβάνει έργα σημαντικών καλλιτεχνών όπως οι Βάσω Κατράκη, Πάνος Σαραφιανός, Κώστας Ανδρέου, Μαίρη Χατζηνικολή, Θεόδωρος Παπαγιάννης, Βάνα Ξένου, Ρουμπίνα Σαρελάκου και Έφη Σπηλιώτη.

Η δημιουργική διαδικασία της έκθεσης ξεκινά με τα έργα του ζωγράφου και δασκάλου Πάνου Σαραφιανού, του οποίου η προσέγγιση στην αρχαία κληρονομιά αποτυπώνεται στην κίνηση και τις αφαιρετικές μορφές του. Τα κυκλαδικά ειδώλια και οι μάσκες της αρχαίας τραγωδίας καθίστανται σημεία αναφοράς για την καλλιτέχνιδα Βάσω Κατράκη, η οποία μεταφέρει τις σύγχρονες ανησυχίες στην τέχνη της.

Ο Κώστας Ανδρέου ανατρέπει την παραδοσιακή μορφή του αρχαίου κίονα, αξιοποιώντας το κενό στην ελληνική γλυπτική, ενώ ο Θεόδωρος Παπαγιάννης συνδυάζει αρχαίες μορφές με τη λαϊκή τέχνη της Ηπείρου, συμβολίζοντας τη δύναμη της ανθρώπινης επιβίωσης. Τα μεγάλα κεραμικά της Μαίρης Χατζηνικολή αναβιώνουν αρχαιοελληνικές γεωμετρικές απεικονίσεις, ενώ η Ρουμπίνα Σαρελάκου δημιουργεί δυναμικές μορφές από τις πτυχώσεις των αρχαίων ενδυμάτων.

Η Βάνα Ξένου επισημαίνει τη σημασία της συλλογικής μνήμης για τον μετασχηματισμό του κόσμου και η Έφη Σπηλιώτη μας εισάγει στον κόσμο του δημιουργικού Πνεύματος με τον Ιερό Πέπλο της Θεάς Αθηνάς.

Το Όραμα του Richard C. Ledes

Ο Richard C. Ledes σχολιάζει: «Το 2017, σε συνεργασία με την Ελληνίδα παραγωγό Λαμπρινή Θωμά, γύρισα μια ταινία για τους πρόσφυγες που έφθαναν στη Λέσβο. Η προσωπική μου σύνδεση με την ελληνική κληρονομιά με ενέπνευσε να ερευνήσω τον αντίκτυπο της ελληνικής γλώσσας και κουλτούρας στο έργο μου. Το Athens Sanctuary αναδεικνύει την ανάγκη αναγνώρισης της ετερότητας στη σύγχρονη κοινωνία, μιας ανάγκης που παραμένει επίκαιρη στις μέρες μας, σε μια εποχή ρατσισμού και διακρίσεων.

Βιογραφικό του Richard C. Ledes

Ο Richard C. Ledes είναι βραβευμένος σκηνοθέτης και media artist με βάση τη Νέα Υόρκη, την Αθήνα και το Παρίσι. Σπούδασε Αρχαία Ελληνικά, Αγγλική Φιλολογία και Θέατρο στο Amherst College και απέκτησε διδακτορικό στη Συγκριτική Λογοτεχνία από το New York University (NYU). Το έργο του διερευνά την επαφή της γλώσσας με την ανθρώπινη εμπειρία, προβάλλοντας τις πολλαπλές πτυχές της συνύπαρξης και του διάλογου.

Ανάμεσα στις διάσημες ταινίες του είναι το Adieu Lacan (2021) και η ρομαντική κωμωδία Ikonophile Z (2024). Τα έργα του προάγουν την ανάγκη να προσεγγίσουμε την τέχνη με έναν τρόπο που δημιουργεί διάλογο με τις σύγχρονες προκλήσεις και αναζητήσεις.

Συντελεστές του Athens Sanctuary

• Καλλιτέχνες-Δημιουργοί: Richard C. Ledes & Alisha Trimble
• Παραγωγή, Σκηνοθεσία και Πρωτότυπη Ιδέα: Richard C. Ledes
• Χορογραφία, Κοστούμια βιώσιμης μόδας και πρώτη χορεύτρια: Alisha Trimble
• Συμπαραγωγή: Λαμπρινή Θωμά
• Διευθυντής Φωτογραφίας: Αλέξανδρος Κακούρης
• Μουσική: Anthony P. (Αντώνης Παλάσκας)
• Μοντάζ: Αλέξανδρος Καντώρος
• Φωτογράφος παραγωγής: Γιώργος Βδοκάκης
• Χορευτές: Μίρκα Χαλκιά, Ruta Gilyte, Αναστάσης Καραχανίδης, Άγγελος Παπαδόπουλος, Σοφία Πούχτου, Niko Rupllem

Διάρκεια: 18’