Εσεις χελιδονάκια μου : το τραγούδι του Τσάκωνα Κλέφτη Καπετάν Γιωργάκη που έμενε στο Λεωνίδιο

Τραγούδι από την περιοχή της Κυνουρίας, επαρχίας του νομού Αρκαδίας, που αναφέρεται στην δράση των Τσακώνων κατά τη διάρκεια του Επαναστατικού Αγώνα και ιδιαίτερα στον Καπετάν Γιωργάκη ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη της Μονεμβασιάς

Η καταγωγή του ήταν από την Τσακωνιά, και ζούσε στο Λεωνίδι. Κατά τον βιογράφο του Θάνο Βαγενά προεπαναστατικά ήταν Κλέφτης, συνεργαζόμενος με το σώμα του περίφημου καπετάν-Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη, μαζί με τον Μιχάλη Γκιόρα απ’ την Καστάνιτσα.

Αν και δεν φέρεται μυημένος στα της Φιλικής Εταιρίας, εν τούτοις μαζί με το γαμπρό του Θεόδωρο Βαρβέρη και άλλους οικείους του ετοίμαζαν κρυφά όπλα και πολεμοφόδια και τ’ αποθήκευαν στο σπίτι του [που σώζεται ως τις μέρες μας], τους τελευταίους μήνες πριν τον ξεσηκωμό.

Κατά την ανακήρυξη της Επανάστασης στις 16 Μαρτίου στο Λενίδι, εκλέχθηκε οπλαρχηγός των Πραστιωτών-Λενιδιωτών.

Πήρε μέρος στην πολιορκία της Μονεμβασιάς μαζί με τον ανηψιό του Γεώργιο Γούλενο, τον Εμμ. Τζούχλο και άλλους, σύνολο διακόσιοι πενήντα. Μετά την άλωση του φρουρίου αυτού, του οποίου ανέλαβε τη φρουραρχία για δύο μόνον ημέρες, αναχώρησε για την πολιορκία της Τριπολιτσάς. Το παρακάτω δημοτικό τραγούδι περιγράφει τη συμμετοχή του καπ. Γεωργάκη και των παλληκαριών του στα γεγονότα:

« Εσείς χελιδονάκια μου, που πάτε στον αέρα

δώστε μαντάτα στο Μοριά σ’ όλα τα βιλαέτια,

πατήσαν τη Μονοβασιά, το παινεμένο κάστρο.

Καρτέρα μας Ντροπολιτσά, σε πέντε-δέκα μέρες

θα ‘ρθουν τα τσακωνόπουλα κι ο καπετάν Γιωργάκης

να δεις πραστιώτικο σπαθί, τσακώνικο ντουφέκι »

Φθάνοντας στα περίχωρα της Τριπολιτσάς αμέσως μετά τη μάχη της Γράνας (10/8/1821), συνενώθηκε με το υπόλοιπο τσακώνικο στράτευμα που από τα τέλη Μαρτίου βρισκόταν εκεί υπό τον καπ. Παν.Σαράντη, και αφού «έπιασαν το πηγάδι της Βολιμής» έμειναν εκεί μέχρι την άλωση της πόλης που έγινε στις 23/9/1821 με εγχείρημα του μπουλουξή του Μανόλη Δούνια. Αργότερα πήρε μέρος και στις μάχες κατά του Δράμαλη στην Αργολίδα και το Παλιόκαστρο του Άργους. Κατά την μάχη των Δερβενακίων τοποθετήθηκε από τον Κολοκοτρώνη στην Κλένια, όπου στάθηκε και πολέμησε με πολύ ζήλο. Συμμετείχε και σε άλλες μάχες υπό τις διαταγές του Θ. Κολοκοτρώνη.

Αργότερα, επί Όθωνος χαρακτηρίστηκαν σαν Αξκοί διαφόρων βαθμών αρκετοί πρώην οπλαρχηγοί, ανάμεσα στους οποίους κι ο καπ. Γεωργάκης Μιχαλάκης Ταγματάρχης Όπως και πολλοί άλλοι έπεσε σε δυσμένεια ακόμη και συναγωνιστών του (όπως οι προαναφερθέντες Εμμ. Τζούχλος, Μαν. Δούνιας και άλλοι που έστειλαν αναφορά στην τότε Κυβέρνηση εναντίον του το 1824), αλλά και των οθωνικών κυβερνήσεων, γιαυτό κι ο ανηψιός του Γιαννάκης Σαραντάρης, που αγωνίστηκε μαζί του σαν Υπαξκός, γράφει στο τέλος των “Ιστορικών Σημειώσεών” του :

«… Εις τα αυτά όλα ουδείς αποζημιώθη ούτε εβραβεύτη ως και άλλοι αγωνισταί. Επειδήτις εβαστούσαμε υπό τας διαταγάς του Θεμιστοκλέος Γενικού οπλαρχηγού Θ. Κολοκοτρώνη. Μόνον τον Μανωλάκη ταγματάρχη το δε Σαρά[ν]τη λοχαγό, διά τούτο επήγαν εις τον άδη.»

Ο καπ. Γεωργάκης απεβίωσε το 1839.

Ήταν παντρεμένος με την Θωμαή Κ. Τροχάνη, και είχαν τέσσερις γιούς και μιά κόρη.

Απόσπασμα από την εκπομπή “Από τόπο..σε τόπο”, αφιέρωμα, στον Τυρό Αρκαδίας (Νότιας Κυνουρίας) και στην Τσακώνικη διάλεκτο, που συντηρείται ίσαμε σήμερα, ανόθευτη, σ’ αυτή την τόσο όμορφη γωνιά της Πελοποννήσου. Η εκπομπή προβλήθηκε 14-6-2020 από τη Βουλή Τηλεόραση σε πρώτη τηλεοπτική μετάδοση. Σειρά εκπομπών που προβάλουν τα ήθη, τα έθιμα και την πολιτιστική κληρονομιά μας, ταξιδεύοντας στην ελληνική περιφέρεια. Αρχισυνταξία – Έρευνα – Παρουσίαση : Χρήστος Π. Μυλωνάς Λαογραφική επιμέλεια – Οργάνωση παραγωγής : Χρήστος Π. Μυλωνάς Καλλιτεχνική επιμέλεια : Βασίλης Ι. Οικονόμου