Ο Όρκος της Ευρώπης στην Επίδαυρο

Διακεκριμένοι Δημιουργοί και Σημαντικοί Ηθοποιοί

Η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα είχε ως αφορμή την επερχόμενη παρουσίαση της διεθνούς συμπαραγωγής του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με το Théâtre National de La Colline, η οποία έχει υλοποιηθεί με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).

Το έργο «Ο Όρκος της Ευρώπης», που δημιουργήθηκε κατόπιν παραγγελίας του Φεστιβάλ, διαγράφει μία από τις πιο σημαντικές καλλιτεχνικές στιγμές του φετινού Κύκλου Contemporary Ancients και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά παγκοσμίως στις 1 και 2 Αυγούστου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.

Η σκηνοθεσία είναι του διεθνούς φήμης δημιουργού Ουαζντί Μουαουάντ, ενώ σε αυτήν συμμετέχουν έξι εμβληματικοί ηθοποιοί από διαφορετικά μέρη του κόσμου: οι διάσημοι Juliette Binoche, Violette Chauveau, Δανάη Επιθυμιάδη, Daria Pisareva, Leora Rivlin και Emmanuel Schwartz. Οι ηθοποιοί μοιράστηκαν σκέψεις και βιώματα από τη συμμετοχή τους στη διαδικασία, αποκαλύπτοντας το βάθος ενός έργου που εντάσσεται στον προβληματισμό γύρω από τη βία και τις ρίζες της στον μύθο της Ευρώπης.

«Όταν έλαβα την πρόταση από την Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, πλημμύρισαν το μυαλό μου εικόνες: το καλοκαίρι, ο ελληνικός ουρανός, οι φίλοι. Η σκέψη να δημιουργήσω θέατρο σε έναν τόσο ιστορικό χώρο, μαζί με ανθρώπους που αγαπώ, μου φάνηκε σαν ένα καθαρό δώρο — μια πρόταση που δεν μπορούσα να αρνηθώ», ανέφερε ο Ουαζντί Μουαουάντ, αναφερόμενος στη γέννηση της παράστασης. «Ο συνδυασμός όλων αυτών — τα συμβολικά, αισθητηριακά και συναισθηματικά στοιχεία κάτω από τον ουρανό της Επιδαύρου — με συγκλονίζει. Η δυνατότητα να δημιουργήσω σε αυτήν την περιοχή είναι μια ανεπανάληπτη ευκαιρία», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η παράσταση συμπίπτει με την ολοκλήρωση της θητείας του στο θέατρο La Colline.

Η Ιστορία πίσω από τον Όρκο

Η ιστορία του Όρκου της Ευρώπης εκτυλίσσεται μέσα από τη ζωή ενός οκτάχρονου κοριτσιού που γίνεται μάρτυρας της σφαγής ενός πληθυσμού από τις δικές του ρίζες, σκιαγραφώντας την αίσθηση της συνέργειας στη βία που διαπράττεται. Σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα, μια νέα έρευνα ξανανοίγει τα παλιά τραύματα, αναζητώντας μάρτυρες και αμφισβητώντας τις σιωπές. Πώς μπορεί, λοιπόν, κανείς να αντικρίσει το άγνωστο; Πώς να αντιμετωπίσει το αρραγές παρελθόν;

Ο Όρκος της Ευρώπης ανατρέχει στη μνήμη ενός εγκλήματος, προσπαθώντας να αναδείξει το βάρος της σιωπής και τον τρόπο που το τραύμα μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Ο Μουαουάντ, με το νέο αυτό έργο, επεκτείνει την εξερεύνηση της κληροδοτημένης βίας, δημιουργώντας ένα θέατρο που λειτουργεί ως χώρος συλλογισμού και ίασης. Αναφερόμενος στην ουσία του έργου, δήλωσε: «Η αρπαγή της Ευρώπης είναι η αρχική βία, θεμελιώδης για έναν ολόκληρο πολιτισμό, που συνδέεται άρρηκτα με τη γυναικεία εμπειρία».

Σημαντική είναι η έμφαση που δίνει στην περσυνή ηχηρή απουσία της αφήγησης, λέγοντας: «Πολλές φορές, το μόνο που αφήνουμε είναι το τραύμα και οι σιωπές, που περνούν από γενιά σε γενιά». Στο έργο του, δεν υπάρχει παραδοσιακή δομή. Αντί μιας κλασικής αφήγησης, παρουσιάζει ένα παζλ εικόνων, φωνών και σαφών σιωπών, αναζητώντας τις συνδέσεις μεταξύ τους.

Φωνές από τη Σκηνή

Η Juliette Binoche χαρακτήρισε τον Ουαζντί ως δημιουργό που «είναι πολύ κοντά στο πνεύμα του Σοφοκλή». Ανέφερε: «Αυτό που ζούμε είναι ένα μοναδικό ταξίδι. Το έργο συνεχίζει να γράφεται και εμείς συμμετέχουμε σε αυτή τη δημιουργική ροή, σαν να υφαίνουμε μια ιστορία». Σημείωσε επίσης πόσο συγκλονιστικός είναι ο χώρος της Επιδαύρου, ένας τόπος φορτισμένος με ιστορία και μύθους.

Ο Emmanuel Schwartz, που ερμηνεύει έναν ρόλο που απαιτεί μεγάλη ψυχολογική εμβάθυνση, επισήμανε: «Είναι ένας ρόλος που με φέρνει στα άκρα μου, προσπαθώ να κατανοήσω τις αιτίες της βίας που διαπράχθηκε».

Η Violette Chauveau περιέγραψε τον δικό της ρόλο ως «ακραίο», τονίζοντας τη σημασία της συμμετοχής της στο Αρχαίο Θέατρο, λέγοντας: «Είναι σαν να συνδέεσαι με τους Έλληνες θεούς».

Η Daria Pisareva υποδύεται μια διπλωμάτισσα με την ευθύνη της αλήθειας σε έναν κόσμο γεμάτο ψέματα, αναγνωρίζοντας την απομόνωση και την δυσκολία της κοινής της εμπειρίας: «Η δουλειά της είναι γεμάτη ισχύ και τρωτότητα».

Η μόνη Ελληνίδα της παράστασης, Δανάη Επιθυμιάδη, αναδύει την αίσθηση του προσωπικού τραύματος, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της για τη συμμετοχή της σε αυτό το έργο: «Είναι ένα μεγάλο δώρο να συμμετέχω σε αυτό το έργο του Ουαζντί Μουαουάντ».

Leora Rivlin, η Ισραηλινή ηθοποιός, τόνισε τη σημασία του χαρακτήρα της, που αναδεικνύει τη σκιά της ανθρώπινης φύσης με τρόπο συγκινητικό και προκλητικό.

Αυτή η παράσταση «Ο Όρκος της Ευρώπης» στην Επίδαυρο, υπογραμμίζει τη σημασία της τέχνης ως μέσο κατανόησης των ανθρώπινων καταστάσεων και των ιστορικών βιωμάτων, φέρνοντας στο προσκήνιο την βαθιά ανθρώπινη διάσταση της βίας και της μνήμης.