Το Τραύμα και το Πάσχον Σώμα στην Ποίηση της Εκτόπισης

Η Ποίηση ως Μαρτυρία για την Ανθρώπινη Φρίκη

Η ποίηση λειτουργεί συχνά ως μαρτυρία, εστιάζοντας στο τραύμα και το πάσχον σώμα. Ένα από τα πιο παραστατικά παραδείγματα αποτελεί η συλλογή ιταλόγλωσσων ποιημάτων εκτοπισμένων ατόμων που βίωσαν τις φρικαλεότητες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αυτές οι ποιητικές φωνές προέρχονται από Ιταλοεβραίους, όπως οι Πρίμο Λέβι και Έντιθ Μπρουκ, καθώς επίσης και από αντιστασιακούς και αιχμαλώτους πολέμου, όπως οι Μίρκο Τζιουζέπε Κάμια και Μπρούνο Λόντι.

Τα ποιήματα αυτά «συνομιλούν» με τα αφηγηματικά κείμενα που άφησαν οι προαναφερθέντες και άλλοι επιζώντες, όπως η Λιλιάνα Σέγκρε και η Γκότι Μπάουερ. Μέσα από τον ποιητικό λόγο, αναδεικνύονται οι πτυχές και οι συνέπειες της φρίκης που βίωσαν οι επιζώντες: η κακοποίηση, η βία, η έκθεση του σώματος σε ακραίες καιρικές συνθήκες, η απώλεια της θηλυκότητας για τις γυναίκες κρατούμενους, η αφόρητη δίψα, καθώς και η νόσος της πείνας (hunger disease) και η Μετατραυματική Αγχώδης Διαταραχή (PTSD).

Διεπιστημονική Προσέγγιση στο Θέμα

Η σύνθεση αυτή της ποίησης αναπόφευκτα αγγίζει γνωστικά πεδία, όπως η ψυχολογία, η ψυχανάλυση, και οι νευροεπιστήμες, σε συνδυασμό με το ιστορικό πλαίσιο που καθιστά τη διεπιστημονική προσέγγιση του θέματος απαραίτητη. Τα ποιήματα του Πρίμο Λέβι αποτελούν ένα σημαντικό σημείο εκκίνησης της μελέτης αυτής. Η μαρτυρία του αναδεικνύει τις τραγωδίες που διαδραματίστηκαν και οι τίτλοι των έργων του, όπως «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος» και «Αυτοί που βούλιαξαν και αυτοί που σώθηκαν», κατατάσσουν το έργο του στα κορυφαία δείγματα της στρατοπεδικής λογοτεχνίας.

Διονύσης Αλεβίζος: Ο Συγγραφέας και η Έρευνά του

Ο Διονύσης Αλεβίζος, γεννημένος το 1967 στον Αετό Μεσσηνίας, είναι ιστορικός και διδάκτωρ του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Η διδακτορική του διατριβή, με τίτλο «Η μορφή του Εβραίου σε έργα της Ιταλικής δραματουργίας», εξετάζει τις παραστάσεις του Εβραίου σε έργα, συγκρίνοντάς τις με τις αποτυπώσεις στη νεοελληνική θεατρική σκηνή από τον 16ο αιώνα έως τη σύγχρονη εποχή.

Η ιταλική στρατοπεδική λογοτεχνία αποτελεί τον πυρήνα των ερευνητικών του ενδιαφερόντων. Το βιβλίο του, «Το τραύμα και το πάσχον σώμα στην ποίηση της εκτόπισης», προκύπτει από τη μεταδιδακτορική του έρευνα και εστιάζει στο τραύμα που προκάλεσε η εκτόπιση στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως αυτό αποτυπώνεται μέσα από την ποίηση του Πρίμο Λέβι και άλλων Ιταλών επιζώντων. Ο Διονύσης Αλεβίζος έχει συμμετάσχει σε πολλές επιστημονικές ημερίδες και διεθνή συνέδρια, δημοσιεύοντας άρθρα σε λογοτεχνικά περιοδικά, επιβεβαιώνοντας την αφοσίωσή του στην προώθηση της γνώσης στον τομέα αυτό.