Σύνοδος Κορυφής: Οι δύσκολες αποφάσεις, η Ουκρανία και η Τουρκία

Η άμυνα και η ασφάλεια

Στο θέμα της άμυνας και ασφάλειας οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν να γίνουν περισσότερα για να ενισχυθεί η αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ. «Τώρα που αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι καιρός να λάβουμε ριζικά και συγκεκριμένα μέτρα για να είμαστε έτοιμοι για άμυνα και να θέσουμε την οικονομία της ΕΕ σε πολεμική βάση» τονίζει ο Σαρλ Μισέλ, στην επιστολή του προς τους «27».

«Η ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση θα πρέπει να ενισχυθεί σε ολόκληρη την Ένωση» και «η αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας και η ενίσχυση της κυριαρχίας της Ένωσης θα απαιτήσουν πρόσθετες προσπάθειες», αναμένεται να τονίσουν οι ευρωπαίοι ηγέτες, σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής . Επίσης, θα ζητηθεί η βελτίωση της πρόσβασης στη δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να καλέσει το Συμβούλιο της ΕΕ και την Επιτροπή «να διερευνήσουν όλες τις επιλογές για την κινητοποίηση χρηματοδότησης και να υποβάλουν έκθεση μέχρι τον Ιούνιο. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καλείται να προσαρμόσει την πολιτική της για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία και τον τρέχοντα ορισμό των αγαθών διπλής χρήσης, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοδοτική της ικανότητα».

Επιπλέον, για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας εξετάζονται διάφορες «καινοτόμες ιδέες», όπως για παράδειγμα η δυνατότητα των ευρωομολόγων για άμυνα που σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, υποστηρίζουν η Γαλλία και η Ιταλία και γενικότερα οι χώρες του Νότου, αλλά δεν στηρίζουν οι λεγόμενες «τσιγκούνες» χώρες του Βορρά, με πρώτη τη Γερμανία. Για το λόγο αυτό, στο σχέδιο συμπερασμάτων οι ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν να εξεταστούν «όλες οι επιλογές» και όχι «καινοτόμες ιδέες», ενόψει της έκθεσης της Επιτροπής που αναμένεται τον Ιούνιο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Συνάντηση και για την πυρηνική ενέργεια

Στο περιθώριο της τακτικής εαρινής συνόδου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν σήμερα με αντιπροσωπείες από την Κίνα και τις ΗΠΑ, προκειμένου να δημιουργήσουν δυναμική γύρω από την πυρηνική ενέργεια.

«Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διευκολύνουμε τη συμβολή της πυρηνικής ενέργειας» δήλωσε ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. «Είναι ξεκάθαρο: Η πυρηνική είναι εκεί. Έχει σημαντικό ρόλο να παίξει», είπε.

Η τοποθεσία της συνάντησης είναι γεμάτη συμβολισμούς, καθώς θα πραγματοποιηθεί σε απόσταση αναπνοής από το Atomium, ύψους 100 μέτρων, έναν μεταλλικό φόρο τιμής στην πυρηνική ενέργεια, που χτίστηκε ως το επίκεντρο της Παγκόσμιας Έκθεσης του Βελγίου, το 1958.

Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στη Λωρίδα της Γάζας, όπου το 70% του πληθυσμού κινδυνεύει από λιμό, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ αναμένεται να ζητήσουν «άμεση ανθρωπιστική παύση που θα οδηγήσει σε βιώσιμη κατάπαυση του πυρός» στη Γάζα. Λόγω των έντονων διαφωνιών τους για το θέμα αυτό οι «27» δεν είχαν καταφέρει στις προηγούμενες Συνόδους Κορυφής να αναφερθούν στο θέμα της Γάζας, όμως αυτή τη φορά, σύμφωνα με διπλωμάτες, οι ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να μπει στα συμπεράσματα της Συνόδου ένα «ισορροπημένο» κείμενο.

Πριν από την έναρξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συναντηθούν με το Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος θα τους ενημερώσει για την κατάσταση στη Γάζα και για την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA). Σύμφωνα με το σχέδιο συμπερασμάτων, θα επισημαίνεται ότι οι υπηρεσίες της UNRWA είναι «απαραίτητες» καθώς και η οικονομική στήριξη που παρέχεται από την ΕΕ.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να ζητήσουν «πλήρη, ταχεία, ασφαλή και ανεμπόδιστη πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας προς και σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας μέσω όλων των διαδρομών». Αναμένεται, επίσης, να υπογραμμίσουν την ανάγκη δημιουργίας νέων χερσαίων διαδρομών και σημείων διέλευσης, χαιρετίζοντας το άνοιγμα θαλάσσιου δρόμου από την Κύπρο που «συμπληρώνει» τις χερσαίες οδούς για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Στο σχέδιο συμπερασμάτων επισημαίνεται, επίσης, ότι «θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να αποτραπεί οποιαδήποτε περαιτέρω μετακίνηση πληθυσμού και να παρασχεθεί ασφαλές καταφύγιο στον πληθυσμό για να διασφαλιστεί ότι οι άμαχοι προστατεύονται ανά πάσα στιγμή»

Η διεύρυνση και οι αγρότες

Εξάλλου, το θέμα της Διεύρυνσης θα απασχολήσει τους ευρωπαίους ηγέτες. Θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, μετά τη σχετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η πλειοψηφία των χωρών είναι υπέρ, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα εγκριθούν ορισμένες μεταρρυθμίσεις πριν από την επίσημη έναρξη αυτών των συζητήσεων, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.

Ακόμη, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για το αγροτικό ζήτημα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για την απλούστευση ορισμένων κανόνων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται να εστιάσουν στη μείωση του διοικητικού φόρτου και στη δίκαιη εφαρμογή των κανόνων όσον αφορά τις εισαγωγές. Το σχέδιο συμπερασμάτων αναφέρει επίσης την ανάγκη δίκαιης αντιμετώπισης του θέματος των αυτόνομων εμπορικών μέτρων για την Ουκρανία.

Ο παράγοντας «Τουρκία»

Την ίδια στιγμή, συζητήσεις επί συζητήσεων διεξάγονται σε παρασκηνιακό επίπεδο στην ΕΕ, σύμφωνα με το Euractiv, σχετικά με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, την ώρα που η Γερμανία πιέζει ώστε να προστεθούν συγκεκριμένα μηνύματα -θετικής απόχρωσης- προς την Άγκυρα, στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.

«Τις τελευταίες ημέρες έχει αυξηθεί η πίεση της Γερμανίας ώστε να προστεθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ένα «θετικό» μήνυμα για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, γεγονός το οποίο η κυπριακή πλευρά δεν εξέλαβε με ικανοποίηση», σύμφωνα με πηγές του Euractiv.

Δύο Ευρωπαίοι διπλωμάτες επιβεβαίωσαν στο Euractiv ότι το Βερολίνο «πιέζει ώστε να προστεθεί μία παράγραφος στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, καλώντας την Κομισιόν να συνεχίσει την πρόοδο στις ευρω-τουρκικές σχέσεις».

Ευρωπαίοι διπλωμάτες δήλωσαν στο Euractiv ότι ο Σαρλ Μισέλ «δεν ήταν διατεθειμένος να ανοίξει το εν λόγω θέμα λόγω γεμάτης ατζέντας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Κομισιόν επιθυμεί την προσθήκη μίας σχετικής αναφοράς στα συμπεράσματα για τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας και στο καλύτερο σενάριο μία νέα αναφορά στην έκθεση του Μπορέλ».

Η δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής, αύριο, Παρασκευή 22 Μαρτίου, θα ξεκινήσει με τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρώ και θα συνεχιστεί με τα θέματα της ατζέντας που θα έχουν παραμείνει ανοιχτά από την προηγούμενη ημέρα.

Στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρώ θα είναι παρόντες η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ και ο Πρόεδρος του Eurogroup. Θα συζητηθεί η οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση και ο συνεχής στενός συντονισμός και η διακυβέρνηση των μακροοικονομικών πολιτικών. Η συζήτηση θα επικεντρωθεί στην ανάγκη εμβάθυνσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών.