Όταν η πλοκή βαθαίνει, η ειρωνεία που διαπνέει τους χαρακτήρες και τον αφηγητή γίνεται συντριπτική. Ο κόσμος του συγκεκριμένου κατάδικου, το σκηνικό και οι χαρακτήρες γύρω του αρχίζουν να καταρρέουν, ενώ οι ίδιες οι λέξεις αποκτούν μια επαναστατική διάσταση. Η υποψία του πρωταγωνιστή για την ύπαρξη ενός εξωτερικού κόσμου αποδεικνύεται ψευδαίσθηση, ενισχύοντας την αίσθηση της απομόνωσης και του εγκλωβισμού, καθώς ο Ναμπόκοφ χτίζει με απίστευτη περιγραφική ακρίβεια μια κοινωνικοπολιτική αλληγορία που αμφισβητεί κάθε λογική, συναισθηματική και ηθική συνοχή. Αυτό το έργο προστίθεται στην ήδη πλούσια λογοτεχνική του κληρονομιά, καταδεικνύοντας την αριστοτεχνία του στην τέχνη της γραφής.

«Τότε ο Κιγκινάτος στάθηκε και, κοιτώντας γύρω του, λες και μόλις είχε προσγειωθεί σ’ αυτή την πέτρινη ερημιά, μάζεψε όλη του τη θέληση, φαντάστηκε τη ζωή του ολάκερη και επιχείρησε να ξεκαθαρίσει τη θέση του με τον ακριβέστερο τρόπο. Κατηγορούμενος για το χειρότερο των εγκλημάτων, τη γνωσιολογική νωθρότητα, τόσο εξαιρετικά ακατανόητη, που πρέπει να χρησιμοποιείς περιγραφές του τύπου: «μη διαπερατότητα», «αδιαφάνεια», «παρακώληση»· θανατική καταδίκη για έγκλημα· κλεισμένος στο φρούριο, εν αναμονή της άγνωστης, αλλά σύντομης, αλλά επικείμενης προθεσμίας αυτής της εκτέλεσης (την οποία την προαισθανόταν, σαν το τράβηγμα, το ξερίζωμα και τη σύνθλιψη κάποιου τερατώδους δοντιού, οπότε όλο του το σώμα ήταν το φλεγμαίνον ούλο και το κεφάλι ήταν αυτό το δόντι)· έτσι όπως έστεκε εκείνη τη στιγμή στον διάδρομο της φυλακής με την καρδιά να σβήνει, ακόμη ζωντανός, ακόμη ακέραιος, ακόμη Κιγκινάτος – ο Κιγκινάτος Κ. ένιωσε μια άγρια λαχτάρα για ελευθερία, για την πιο απλή, την πιο πραγματική, την πιο πραγματικά απτή ελευθερία…»

Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ – Πληροφορίες για τον συγγραφέα

Ο Βλαντίμιρ Βλαντίμιροβιτς Ναμπόκοφ γεννήθηκε το 1899 στην Αγία Πετρούπολη και πέθανε το 1977 στο Μοντρέ της Ελβετίας. Η παιδική του ηλικία διαμορφώθηκε στην τσαρική Ρωσία, αλλά η ζωή του άλλαξε δραματικά με την επικράτηση των Μπολσεβίκων, όταν αναγκάστηκε να διαφύγει στο εξωτερικό. Αρχικά εγκαταστάθηκε στην Αγγλία, όπου σπούδασε ζωολογία και Σλαβικές και Μεσαιωνικές γλώσσες. Αργότερα μετακόμισε στο Βερολίνο, όπου ξεκίνησε να γράφει στα ρωσικά τα πρώτα του σημαντικά μυθιστορήματα.

Το 1940, ο Ναμπόκοφ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ευρώπη και να μεταβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εργάστηκε ως καθηγητής ρωσικής γλώσσας και λογοτεχνίας σε διάφορα πανεπιστήμια, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με την εντομολογία, μια από τις μεγάλες του πάθους. Στη διάρκεια της παραμονής του στις ΗΠΑ, άρχισε να γράφει στα αγγλικά και απέκτησε διεθνή αναγνώριση, με την περίφημη «Λολίτα» να συνιστά την κορωνίδα της δημιουργικής του πορείας. Το 1961, εγκαθίσταται στην Ελβετία, όπου και περνά το υπόλοιπο της ζωής του. Ο Ναμπόκοφ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ρώσους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, καθώς άφησε πίσω του μια πλούσια κληρονομιά που περιλαμβάνει μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα, θεατρικά έργα κι λογοτεχνικές μελέτες.

Επίμετρο: Τίμοθυ Λάνγκεν